SPIS TREŚCI


USG Doppler



Na czym polega badanie USG Doppler?

USG Doppler tak, jak wszystkie badania ultrasonograficzne, polega na swojego rodzaju "zaglądaniu" głowicą do wnętrza ciała za pomocą ultradźwięków w celu zobrazowania tkanek i narządów. Metodę stosuje się głównie do obrazowania naczyń krwionośnych - żył i tętnic. Przewagą badania USG Doppler nad standardowym badaniem ultrasonograficznym jest wykorzystanie nowoczesnej technologii, która umożliwia określenie kierunku i szybkości przepływu krwi w naczyniach. Technologia ta wykorzystuje zjawisko fizyczne zwane efektem Dopplera, od którego pochodzi nazwa samego badania. W poradniach chirurgii naczyniowej metodę USG Doppler wykorzystuję się najczęściej do badania żył i tętnic szyjnych oraz kończyn dolnych, ale może być zastosowana również w badaniu naczyń kończyn górnych, trzewnych czy nerkowych.


W jakim celu chirurg naczyniowy wykorzystuje USG Doppler?

Badanie USG Doppler jest najczęściej wykonywanym badaniem w każdej poradni chirurgii naczyniowej. Dzieje się tak nie bez powodu, ponieważ badanie to daje szerokie możliwości diagnostyczne. Chirurg naczyniowy w badaniu dopplerowskim określa jak szybko i w którym kierunku płynie krew w naczyniu. Dzięki temu jest w stanie znaleźć zwężenia i niedrożności w żyłach lub tętnicach, określić stopień zaawansowania choroby i zalecić odpowiednie leczenie. Poza zwężeniami badanie pozwala równie dobrze zobrazować naczynia poszerzone, przez co jest główną metodą wykorzystywaną w diagnostyce tętniaków. Badanie dopplerowskie kończyn dolnych pozwala również na ocenę wydolności zastawek w żyłach, co jest niezbędnym krokiem w diagnostyce żylaków. Nie można też zapomnieć o kluczowej roli badania USG Doppler w potwierdzeniu lub wykluczeniu zakrzepicy, która może prowadzić do zatorowości płucnej cechującej się wysoką śmiertelnością. Prawidłowe rozpoznanie zakrzepicy oraz wczesne zastosowanie leczenia pozwala na redukcję ryzyka wystąpienia zatorowości.

Wymienione przykłady to jedynie wybrane możliwości wykorzystania metody USG Doppler w poradni chirurgii naczyniowej. Można więc podsumować, że badanie to ma bardzo szerokie zastosowanie w diagnostyce chorób naczyń, również tych zagrażających życiu pacjenta jak tętniaki, zakrzepica czy miażdżyca.


Jakie są wskazania do wykonania badania USG Doppler?

Doraźnym wskazaniem do przeprowadzenia badania dopplerowskiego jest podejrzenie zakrzepicy żył głębokich, które wymaga badania w trybie pilnym, a w zasadzie natychmiastowym. Objawem zakrzepicy żył głębokich jest obrzęk i bolesność kończyny najczęściej poniżej kolana, ale może to być również obrzęk i bolesność uda. W przypadku diagnostyki chorób przewlekłych o zastosowaniu badania USG Doppler decyduje lekarz na podstawie wywiadu i badania fizykalnego pacjenta. W rzeczywistości najczęściej chirurg naczyniowy decyduje się na wykonanie badania dopplerowskiego wszystkim pacjentom, którzy mają objawy wskazujące na choroby układu tetnic czy żył. Do objawów tych należą m.in. uczucie ciężkości i zmęczenia kończyn dolnych, bóle pojawiające się przy chodzeniu, obrzęki, skurcze nocne, napady ziębnięcia lub drętwienia palców czy niegojące się rany.

Jak przebiega badanie USG Doppler?

Zaletą badania USG Doppler, jest fakt, że nie wymaga wcześniejszego przygotowania, dlatego może być zlecone i wykonane podczas jednej wizyty w poradni chirurgii naczyniowej. Pewien wyjątek stanowi badanie aorty oraz tętnic i żył biodrowych, przy którym zaleca się, aby pacjent był na czczo. W przypadku konieczności wykonania badania tych właśnie naczyń lekarz może zdecydować się na wykonanie wstępnego badania podczas pierwszej wizyty, a następnie w razie wątpliwości zalecić powtórzenie badania w późniejszym terminie, kiedy pacjent będzie mógł przyjść na czczo.

Pozycja pacjenta, w której przeprowadzane jest badanie USG Doppler zależy od tego, jakiej części ciała oraz jakiego rodzaju naczyń dotyczy badanie. W przypadku USG kończyn dolnych badanie tętnic przeprowadza się w pozycji leżącej. Z kolei obrazowanie żył kończyn dolnych może być wykonywane zarówno na leżąco jak i na stojąco zależnie od wskazań lekarza. Naturalnie badanie naczyń szyjnych lub wewnątrzbrzusznych wykonywane jest w pozycji leżącej. Sam przebieg badania z perspektywy pacjenta nie różni się znacząco od standardowego badania USG. Lekarz nakłada specjalny żel na głowicę aparatu, a następnie przykłada ją do skóry kierunkując na obrazowane naczynia. Podczas badania lekarz może dodatkowo uciskać wybrane miejsca, wpływając na przepływ krwi, co dodaje badaniu wartości diagnostycznej. Zaletą jest również, że interpretacja wyników wykonywana jest na miejscu przez lekarza wykonującego badanie, co pozwala na szybkie postawienie diagnozy i dobranie odpowiedniego leczenia.

Dlaczego warto wykonywać badanie USG Doppler, nawet jeśli pacjent nie skarży się na wymienione wcześniej dolegliwości?

Badanie USG Doppler stosuje się jako zalecane badanie przesiewowe, mające na celu wczesne wykrycie ewentualnego bezobjawowego tętniaka aorty brzusznej. Badania naukowe wskazują, że skuteczność zastosowanie badania dopplerowskiego w badaniach przesiewowych aorty brzusznej powoduje wydłużenie życia populacji.

Badanie USG Doppler stosowane jest również jako badanie przesiewowe u pacjentów szczególnie narażonych na wystąpienie choroby niedokrwiennej serca i miażdżycy. Do pacjentów takich zalicza się osoby palące, cierpiące na hipercholesterolemia oraz osoby, u których w rodzinie zdiagnozowano chorobę niedokrwienną serca lub miażdżycę. Pacjentom takim zaleca się przesiewowe badanie USG tętnic szyjnych. Badanie to ma wysoką czułość w wykrywaniu najwcześniejszych stadiów miażdżycy (tzw. kompleksu Intima-Media) i pozwala odpowiednio wcześnie włączyć profilaktykę pierwotną choroby niedokrwiennej serca czy udarów mózgu.